تدریس بخشی از بدیع : واج آرایی، سجع، جناس

پاسخ به سوالات دانش آموزان در انجمن آلاء:

 - لب لعل اضافه ی تشبیهی است یا استعاری ؟

 - گیس کمند اضافه ی تشبیهی است یا استعاری ؟

 - چرا بهار توبه شکن ترکیب وصفی است ؟ و بهار شوق ترکیب تشبیهی ؟

 تدریس :
ابتدا بررسی و پاسخ به تعدادی از پرسش های دانش آموزان در انجمن آلاء
تشبیه ، تشخیص ، استعاره ، مجاز ، کنایه زیر مجموعه ی علم بیان است .
تدریس بدیع
نوع 1 : بدیع لفظی
نوع 2 : بدیع معنوی
بدیع لفظی به آرایه های می گویند که به موسیقی کلمات بر می گردد(صدای کلمات اهمیت دارد معنی اهمیت ندارد)(واج آرایی)
بدیع معنوی برعکس بدیع لفظی معنی کلمات مهم است و ارتباط معنایی آن ها یک موسیقی معنویی ایجاد می کند (تضاد)
واج آرایی : تکرار دست کم 3 بار یک واج با فاصله ی نزدیک به هم (تکرار صامت ها محسوس تر از مصوت ها است)
برای واج آرایی (نغمه ی حروف) باید به گوشمان و صدای کلمات توجه کنیم نه به چشممان و شکل کلمات.
نکت واج آرایی
به مصوت هایی که نوشته نمی شوند اما خوانده می شوند توجه کنیم واو عطف – تتابع اضافات
در واج آرایی واج مهم است؛یعنی صورت آوایی پس داشتن چند شکل نوشتاری برای یک واج از نغمه ی حروف جلوگیری نمی کند
هنری ترین واج آرایی آن است که صدای واج تکرار شده با معنای عبارت و شعر ارتباط داشته باشد
سجع
سجع در لغت به معنای آواز کبوتران است و در اصطلاح آوردن واژه های آهنگین در پایان دو یا چند جمله می گویند
انواع سجع
مطّرف : اشتراک در حروف پایانی
متوازن : اشتراک در وزن
متوازی : اشتراک در وزن و حروف پایانی
نکات سجع ها
اگر شباهت یا تفاوت دو واژه ، تنها در تکواژهای تصریفی باشند ، نمی توانند با هم سجع برقرار کنند ، بلکه باید پس از حذف این
گونه تکواژها چیزی برای سجع شدن باقی مانده باشد
توضیح تکواژ های تصریف بر روی تخته
سجع مخصوص نثر است ، اما در شعر نیز اگر در پایان هر نیم مصراع واژه هایی هم آهنگ (تنها مطّرف و متوازی) بیاید سجع در
شعر نامیده می شود (حتی نیم مصراع ها جمله های کاملی نباشند) ( داخل جزوه)
حل تست با درجه ی سختی 70 درصد
سجع متواتر(داخل جزوه)
آوردن چند سجع پشت سر هم و در چند جمله (داخل جزوه)
تضمین المزدوج : آوردن سجع ها در کنار هم و در یک جمله (داخل جزوه)
6 تمرین( داخل جزوه)